Frans is een buurman waar ik veel samen mee optrek om te plandelen (=zwerfvuil thuisbrengen). Al een tijdje hebben we het plan om naar het Museum van de twintigste eeuw in Hoorn te gaan. Vandaag komt het ervan. We besluiten met Daisy (mijn rode Dacia) te gaan en Frans meldt zich om 10 uur bij ons thuis. Volgens Google Maps is het een uur rijden. In praktijk komen we pas tweeëneenhalf uur later aan via een reeks files, omleidingen en sluipweggetjes die doodlopen in woonwijken. Gelukkig is Frans net zo onverstoorbaar als ik en we babbelen er lustig op los. Het museum is een verzameling van voorwerpen uit de tijd van mijn ouders en grootouders. De twintigste eeuw is een raar begrip, want die is op 1 januari 1900 begonnen, en het duurt een eeuw voordat die twintigste eeuw echt verlopen is. Enfin, nu leven we in de eenentwintigste eeuw en die is ook nog niet vol. Dat moment ga ik ook niet meer meemaken. En ja, al die eeuwen begonnen dus met de geboorte van Jezus en voor die tijd wist dus niemand dat ze in de zoveelste eeuw voor Christus leefden. Ook al zo raar. Maar vandaag gaan Frans en ik dus terugkijken naar de eeuw waarvan wij bijna de helft hebben meegemaakt. Zoals gezegd duurt de reis terug in de tijd een eeuwigheid, en we hebben honger gekregen dus in Hoorn gebruiken we eerst een eenvoudige doch voedzame maaltijd (deze woorden zijn van Ollie B. Bommel, een strip van Maarten Toonder). Het museum loodst ons van de jaren twintig naar de jaren zeventig en het is een groot feest van herkenning voor ons zestigers (‘boomers‘, zou mijn zoon zeggen – overigens een generatie waar wij net niet bij horen, want hij eindigt bij geboortejaar 1955).

Aan de hand van een reeks huiskamers worden we door deze tijdmachine geleid en we herkennen de eerste radio, platenspeler en kolenkachel. Dat hebben wij maar mooi meegemaakt: dat je kolen ging halen om in de kachel te doen en die aanstak met een stuk krantenpapier en een aanmaakhoutje. En dan was het zaak het vuur aan te houden, ook ’s nachts, zodat het vuur in de ochtend weer mooi opgestookt kon worden, Maar ook de geëmailleerde pannen met melkwolkenmotief waarin onze moeders spruitjes en boerenkool kookten en de eerste koelkasten roepen ons jeugdige enthousiasme op. En dan zijn er de fotowanden met de grote kernwapendemonstratie, Koot en Bie als oprichters van de Tegenpartij (Geen gezeik, iedereen rijk) en Theo en Thea met hun neptandjes. Frans kan allerlei namen en jaartallen moeiteloos benoemen, bij mij duurt het soms wat langer, of ik vergis me in de namen. Maar we genieten allebei van deze tour nostalgique. We kunnen maar moeilijk afscheid nemen van dit museum, dat ook nog eens een enorme legotentoonstelling omvat. Lego was vroeger onze bron van fantasie. Beginnen met een grondplaat en dan een huisje bouwen of een raket van de Thunderbirds. We zijn een beetje laat voor het avondeten, dat Cornelia netjes op tafel heeft staan als onze honger op zijn hoogtepunt is. Daar babbelen we nog wat na over oude tijden en wie onze ouders en grootouders waren. Cornelia voegt moeiteloos in.

Deze week ontdek ik ook dat mijn schrijftalent is doorgegeven. Mijn dochter schrijft via Polarsteps een blog over haar vakantie in Italië, samen met haar vriendin. Ze heeft een vlotte pen en observeert scherp. De Italianen werken niet altijd even hard mee, maar Italië boven Genua blijkt prachtig, warm, met heerlijk zwemwater. En wat me als vader erg blij maakt, is dat ze er zo gelukkig uitziet in haar geleende Opel cabrio. Vakantie vieren doet ze in stijl. En mijn zoon blijkt deze week net als ik erg van bloemen en planten te houden, maar meer in gestileerde vorm, niet in hun ‘natuurlijke’ gedaante. Hij bouwt zonnebloemen van Lego, bijvoorbeeld. In mijn jeugd was dat er nog niet. Om zijn vakantie en afstuderen te vieren, geef ik hem een stickerboek cadeau waarmee hij zelf bloemen kan schikken in een rijke en zelf gekozen vorm. Ook goed.

Het begint allemaal een maand terug, bij de netwerkborrel van koorbestuurders in Utrecht. De plannen van de gemeente Utrecht voor het afschaffen van de basissubsidie amateurkunst wekken veel onrust op. Samen met een aantal andere betrokken mensen richten we een initiatiefgroep op en binnen een maand hebben we een brief aan de gemeenteraad geschreven, ondertekend door 94 muziekgezelschappen. We zijn een petitie gestart die door bijna 3000 mensen is ondertekend. Een van ons zet een website op en voor 3 juli hebben we een muziekdemonstratie achter het stadhuis in de steigers staan. Ik knip en plak zelf een demobord in en aan elkaar waarop het doel van de actie staat.

Deze woensdag is het dan zo ver en breng ik twee partytenten naar het Stadhuisplein, omdat het kan gaan regenen en dat vinden musici zoals violisten en cellisten niet fijn. Gelukkig behaagt het de hogere machten onze gebeden te verhoren en het hemelwater blijft boven. In de aanloop naar het evenement op 3 juli ontdek ik dat de gemeente graag meewerkt aan een demonstratie tegen haar eigen beleid. Bij een gemeenteloket krijg ik een sleutel mee voor een stroomkast, zodat de geluidsinstallatie het doet, meld ik de demonstratie aan bij de zeer welwillende ambtenaar Stan, die voor ons op aanvraag een parkeerontheffing regelt om de technicus zijn auto te laten parkeren. Hij geeft me ook advies hoe de ordedienst te instrueren, zodat de muziekdemonstratie een positief geluid kan worden en blijven. En Bert, Bea en Cok van Fotosoos Terwijde zijn er ook om alles vast te leggen. Bedankt fotovrienden.

Samen met Theo van de Fotosoos ga ik op fotosafari in Maurik. Hij heeft daar een zomerhuisje dat aan een zijarm van de Lek ligt. We rijden er met de BMW Coupe van Theo naartoe, een echte bolide met veel paarden onder de motorkap. Vanuit het raam van het huisje zien we in de verte de rivier en de stuwen en sluizen van Amerongen. Mooi gebied. Als we geïnstalleerd zijn, maken we meteen een uitstapje naar Wijk bij Duurstede. We nemen de pont, een van die verrukkelijke aanwinsten van de Betuwe. Ik maak een foto van een dode vogel die naast de auto op het parkeerterrein ligt. Het perspectief is vanaf de grond. Hoewel het na een boerenomelet steeds harder begint te regenen, levert de fotosafari schitterende plaatjes op. Terug in het vakantiehuisje vertelt Theo dat dit en andere huisjes in oktober worden weggetakeld omdat het rivierwater hoog kan komen. We kijken naar Portugal tegen Tsjechië. We zijn voor de underdog, maar Portugal wint. Misschien wel verdiend, maar de arrogantie en het mediterraan theater van deze jongens roepen wel enige weerzin op. Niks voor nuchtere Hollandsche jongens De rest van de avond praten we over onze interesses en we blijken veel gemeen te hebben. We hebben samen psychologie gestudeerd, zijn enorme fans van Koos van Zomeren, Monty Python en het onderwijs en dragen ook de fotografie natuurlijk een warm hart toe. We maken nog wat mooie nachtfoto’s van de stuwen en de zonsondergang, die prachtig is. Onze collega’s van de Fotosoos Terwijde zijn de prachtige luchten ook opgevallen, want de groepsapp loopt de volgende dag vol met schitterend gekleurde foto’s van zon, water, lucht en wolken. Maar dan niet in Maurik, want daar zijn wij.

De volgende dag begint bewolkt, maar het licht straalt steeds feller en het wordt eindelijk weer eens warm. De riviervogels trekken hun rondjes over de zijarm. Fuut en meerkoet, oude bekenden voor mij, want ze zwemmen ook in onze huissloot. Het visdiefje is nieuw, die zie ik niet zo vaak en die duikt regelmatig op zijn buit. Theo en ik gaan vandaag Maurik verkennen en richten onze aandacht en camera’s op bijzondere plekken. Een half vergane teddybeer op een kindergrafje, een kerk die vol in de restauratie verkeert, en de lome roodbonte koeien in de wijde uiterwaarden. Het tempo van ons fotografen ligt aangenaam laag en met de warmte is dat maar goed ook. Terwijl ik de vereiste 9000 stappen van vandaag zet, praten Theo en ik maar door. En dan rapen we onze spulletjes weer bij elkaar en maken het huisje schoon zodat de volgende er weer zo in kan. Blij snort de BMW naar huis. Op donderdag zien we elkaar alweer bij de Fotosoos met fotoshows van de Pride Utrecht, de Kindertriatlon en de opdracht over stillevens. Theo en ik zijn streng geweest met onze eigen plaatjes: een stuk of twintig foto’s halen de eindstreep. Inclusief de foto’s van onszelf:

Dit weekend ga ik met Cornelia leren om nog beter verhalen te vertellen. Het begint op vrijdag en omdat het een vervolgcursus is heet het The Next Step. Raphael Rodan van Mezrab is onze leraar en van hem krijg ik het verhaal The Baal Shem Tov and the werewolf om mee te werken. Het is een Joods-Hassidisch verhaal over een weesjongen die de strijd aanbindt met de duivel. Eerst leer ik dit verhaal goed te vertellen en dan kies ik er een scene uit die me aanspreekt. Dan koppel ik een verhaal uit mijn eigen leven aan deze scene en vertel mijn eigen verhaal. Mijn verhaal is dat rondom het overlijden van mijn moeder Dieuwke. Het verhaal maakt indruk op de andere zeven cursisten en ik vertel het in verschillende versies. Cornelia en ik maken van deze weekenden een kleine vakantie en net als de vorige keer verblijven we in het Holiday Inn in Amsterdam-Noord. Het hotel gaat wat achteruit. Het romantische pakket dat ik voor Cornelia bestelde, ontbreekt op onze kamer en bij een brandalarm vanwege een rokende bezoeker loopt het personeel als kippen zonder kop door de ruimte. Het alarm gaat verschillende keren af en we moeten allemaal naar buiten. Sommige mensen gaan nog even gezellig de trap op om wat te halen. Kortom, chaos. De schoonheid van Amsterdam stelt me in staat op vrije momenten prachtige foto’s te nemen.

Vandaag, woensdag, gaan Bea en ik namens Fotosoos Terwijde de weidegang van de koeien van de Elizabethhoeve fotograferen. Bea kent de boer en boerin goed, en ze heeft een seintje gekregen dat het vandaag rond tienen gaat gebeuren. Niet alle koeien mogen naar buiten, alleen die van twee jaar en ouder. De kalveren en adolescenten moeten in de stal blijven, zoals de koe links op de foto. Sommige koeien rennen het geluk tegemoet, andere kijken nog even de kan uit de boom. Ik vraag de boer of koeien een karakter hebben. Daar moet hij lang over nadenken. Hij weet het niet zo goed. Ja, sommige koeien zijn wat angstiger, andere hebben wat meer bravoure.

Dat zie ik ook in de wei en op de betonnen platen die de snelweg naar het gras vormen. Een van de koeien vliegt er zelfs heen, zie foto rechts. Andere staan maar een beetje te kijken wat er gebeurt. En veel gekkekoeiengedrag zien we ook niet. Sommige koeien rennen wat heen en weer met geheven staarten, sommige zetten de koppen tegen elkaar. Maar het wordt zeker geen dolle woensdag. Wel leer ik meer over wat het is om boer te zijn. Dat brengt veel moeilijke beslissingen met zich mee. Het moment van de weidegang bijvoorbeeld. Dat luistert nauw. Lang was het weiland te nat, legt de boer uit. Dan kan je de koeien er niet op laten want ze zakken dan weg. Te droog is ook niet goed. En dan heb je nog de hele cyclus van voer maken (grasmaaien, inkuilen, is er wel genoeg, is het niet teveel?) en ook of je moet investeren in nieuwe stallen of de oude moet opknappen. Dat komt allemaal in zo’n boerengezin bij elkaar. En daartussendoor dartelen vijf boerenkinderen met elk hun eigen karakter en toekomstdromen. Een van hen wil in ieder geval boer worden, maar hoe realistisch is dat met de huidige ontwikkelingen van stikstofreductie en klimaatregels? Het probleem voor deze boeren wordt voelbaar. En toch moet er ook iets gebeuren voor de natuur die kapot gaat. Ik besluit om een kruidnagelkaasje te kopen als bijdrage aan hun levensonderhoud. Want ze maken zelf allerlei soorten kaas. En die komt uit de koeien, die grote, naief en lief kijkende beesten:

Greg and Dana’s cat Wolfie comes begging for some strokes. I am at the Reston residence, at the table with Cornelia. Both of us are taking stock after our travels to Baltimore and Philadelphia. I was able to take a limited number of field notes during that trip, which was a whirlwind of American beauty like the Eastern State Penitentiary, the Barnes Foundation Museum (Philly) and Fells Point (Balty). As an amateur anthropologist I know that buildings and other cultural expressions do reflect a people’s culture. However, the people themselves speak most. During this trip, Cornelia introduces me to many of her friendships, some of which go back decades: Jennifer, Mark, Richard, Natalie, Megan, Tim (Baltimore tribe) and Jennifer, Martin and Eleanor (Philladelphia tribe). Also, I am present at an alumni/ae meeting of the Goucher College tribe. Cornelia is of the class of 1979 and it is a 45-year reunion. This allows me to study academic social life in more detail. But let me start in Fells Point, Baltimore.

Our first stay is at Jennifer’s appartment in Baltimore, which offers a beautiful view of Baltimore harbor at Fells Point. She and her friend Mark take us on a tour in the area. This is an old part of Baltimore, where stevedores and sailors came to enjoy the jollies of Baltimore. Small houses and cute pubs reflect that past. Taken over by the tourist industry, highly gentrified, chique. Our Dutch and American lives meet, and the mutual history that Cornelia shares with these friends passes by in our chats. But we also talk politics and cultural differences. Although in the Netherlands we also currently have a right-winged majority, the situation in the United States is much more polarized. There are only two parties and they rule in turns. Sometimes the President is a Republican, sometimes a Democrat. And the House of Representatives (Tweede Kamer in The Netherlands) and the Senate (Eerste Kamer in The Netherlands) also vary with regard to which party has the majority. Almost never does one party have the presidency and both houses. It is as if the Americans do strive for balance in their voting. However, the political situation is tense with two elderly candidates: a Republican who is on trial for efforts to manipulate the previous elections, and a reasonable Democrat who did pretty well for the American people. If the dictator-to-be wins or loses does not really seem to matter. In my conversations with Cornelia’s East Coast friends there is talk of huge polarization and even a threat of civil war and a division of the country in two or three parts. In Philly I buy a print of the US Constitution, because I want to know more about the foundations of this country. Meanwhile, Natalie takes us to Ellicott City, a small town hit by two floods in two years. There is a definitely some consciousness about the climate on Earth here, but urgency still seems low. People still drive in their big cars, consume a lot and produce huge amounts of garbage. Little cycling or walking, too. Both are considered dangerous, although I see a lot of car drivers showing true courtesy to pedestrians, too.

The Philadelphia Tribe has a multicultural orientation. In the Gay District we enjoy a nice lunch with Eleanor, a former poetry teacher of Cornelia at Goucher College. Although the art collection of the Barnes Foundation in Philly is excellent and makes us feel drunk with visual impressions, for me a main highlight is the old Eastern State Penitentiary. It is a crumbling ruin, embodying new ideas about confinement in the first prison of the United States. The idea of the prison was that prisoners should be on their own, in silence, with a lot of outside light and fresh air, to make them think of the wrong they did. This is reflected in the building, which was opened in 1829 and closed in 1971. Five cell blocks form a star with a central hall in the middle. It is a depressing building, for us but definitely for its previous inmates. Solitary confinement did in the end prove devastating for the prisoners and did probably not contribute to remorse and moral progress. Rather, it would drive the prisoners crazy and even more eager to escape. I learn there that the USA has the highest number of incarcerated people in the world. I do take a lot of pictures here, to show the beauty of decay and imperfection, which has become a central theme in my photographic work. While in Philly, we stay at Jennifer and Martin’s house in Media, a suburb way outside of Philly. It is a calm, green and still vibrant environment. It is a transition town, a really interesting concept with a lot of local initiatives regarding human-sized alternatives for a sustainable and social community. We especially love the trolley, see below.

De volgende dag is het tijd voor die andere stad met een A, Arnhem. Ik heb een bijeenkomst met de Advaitanen. Ik reis met de ICE, proef de internationale sfeer en zie een conflict tussen een Koerd en een Engelstalige toerist over een gereserveerde plaats. De Koerd verliest, en ik nodig hem uit naast me te komen zitten. Een heel aardige man die vreselijk uit zijn mond stinkt. Hij gaat naar familie in Duisburg. Vanaf Arnhem CS neem ik eerst de buurtbus naar kringloopwinkel Rataplan. Ik koop daar Theater vanuit het niets, over improvisatie. Lijkt me ook nog weleens leuk om te doen. In Brew2cup praten wij Advaitanen gevijven lang en diep over non-dualiteit, nu-causaliteit en ruzie. Advaita behelst de gedachte van non-dualiteit, maar het moet volgens ons allemaal echt geen leer worden, met aanhangers en zo. Dat is verfrissend. Zo fijn om met gelijkgestemden te zijn.